काठमाडौं ।  अफ्रिकाको पूर्वी तटमा रहेको टापु राष्ट्र माडागास्करमा, जेनेरेसन जेड  (Gen-Z) का सदस्यहरूले गरेको हिंसात्मक विरोध प्रदर्शनले गत हप्ता देशको सत्तारुढ दललाई हल्लाएको छ। बढ्दो जनअसन्तुष्टिको बीचमा, राष्ट्रपति आन्द्रे राजोएलिना अन्ततः देश छोडेर गएका छन्। उनलाई फ्रान्सेली सैन्य विमानमा राजधानी एन्तानानारिभो (Antananarivo) बाट गोप्य रूपमा उडाइएको बताइएको छ।

रेडियो फ्रान्स इन्टरनेशनल (RFI) का अनुसार, फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनको विशेष अनुरोधमा आइतबार राति फ्रान्सेली सैन्य विमानले राजोएलिनालाई खाली गराएको थियो। यद्यपि, मडागास्करमा रहेको फ्रान्सेली दूतावासले पहिले कुनै पनि सैन्य हस्तक्षेपलाई अस्वीकार गरेको थियो। ब्लूमबर्गका अनुसार, फ्रान्सेली राष्ट्रपति कार्यालय र विदेश मन्त्रालयले यस विषयमा आधिकारिक रूपमा टिप्पणी गरेका छैनन्।

माडागास्करको अवस्था यति बिग्रिएको थियो कि आइतबार राजोएलिनाले सार्वजनिक रूपमा सेना भित्र कू प्रयास भइरहेको बताए। उनले चेतावनी दिए कि “विद्रोही तत्वहरूले लोकतन्त्रलाई खतरामा पारिरहेका छन्”, तर भोलिपल्टै उनी आफैं सत्ताबाट हटाइए।

कसरी सुरु भयो ? आन्दोलन

पानी र बिजुलीको गम्भीर अभावलाई लिएर गत महिनादेखि विरोध प्रदर्शन सुरु भएको थियो। देशका धेरै भागका मानिसहरू लामो समयदेखि बिजुली कटौती, पिउने पानीको अभाव र भ्रष्टाचारबाट निराश थिए। यो असन्तुष्टिको नेतृत्व जेन-जेड युवाहरूले गरेका थिए, जसले सामाजिक सञ्जालमार्फत देशभर विरोध प्रदर्शन फैलाए।

राजधानी र बन्दरगाह शहरहरूमा हजारौं युवाहरू सडकमा उत्रिए, “भ्रष्टाचार अन्त्य गर” र “जनतालाई सशक्त बनाऊ” जस्ता नारा लगाउँदै। धेरै स्थानहरूमा प्रदर्शनकारीहरू र सुरक्षा बलहरू बीच हिंसात्मक झडपहरू भए। २२ भन्दा बढीको मृत्यु भएको पुष्टि भएको छ र सयौं घाइते भएका छन्। प्रदर्शनकारीहरूले सरकारी भवनहरू कब्जा गर्ने प्रयास गरे, जसले गर्दा सेनाले धेरै क्षेत्रहरूमा कर्फ्यू लगायो। यो आन्दोलनलाई हालैका महिनाहरूमा नेपाल, केन्या, इन्डोनेसिया र मोरक्कोमा भएका जेन-जेड विरोध प्रदर्शनहरूसँग मिल्दोजुल्दो रूपमा वर्णन गरिएको छ, जहाँ युवाहरूले भ्रष्ट प्रणाली र बेरोजगारीविरुद्ध अडान लिएका छन्।