रक्तपातपूर्ण द्वन्द्वपछि इरान र इजरायलबीच युद्धविरामको घोषणा
काठमाडौं । १२ दिनको रक्तपातपूर्ण द्वन्द्वपछि, आज जुन २४ मा इरान र इजरायलबीच युद्धविरामको घोषणा भएको छ । जुन १३ मा इजरायलको “अपरेशन राइजिङ लायन” बाट युद्ध सुरु भयो र दुवै पक्षबाट ठूला आक्रमणहरू भए, जसले विश्वलाई तेस्रो विश्वयुद्धको छेउमा पुर्यायो। तनाव शान्त पार्न कतारको मध्यस्थता र अमेरिकी हस्तक्षेपले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्यो।
जुन १३, २०२५ मा सुरु भयो युद्ध
जुन १३ मा, इजरायलले इरानी आणविक र सैन्य प्रतिष्ठानहरूमा ठूलो हवाई आक्रमणको श्रृंखला “अपरेशन राइजिङ लायन” सुरु गर्यो। यी आक्रमणहरूमा धेरै वरिष्ठ इरानी सैन्य गुप्तचर प्रमुखहरू र आणविक वैज्ञानिकहरू मारिए। प्रतिक्रियामा, इरानले “अपरेशन ट्रु प्रमिस ३” सुरु गर्यो र तेल अभिभमा १०० भन्दा बढी ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू प्रहार गर्यो।
१४ जुन २०२५ मा आक्रमण र प्रत्याक्रमण
भोलिपल्ट, इरानले इजरायलमा १०० भन्दा बढी क्षेप्यास्त्र र ड्रोनहरू प्रहार गर्यो, जसमध्ये धेरैजसोलाई इजरायलको आइरन डोम प्रतिरक्षा प्रणालीले सफलतापूर्वक रोकेको थियो। इजरायलले तेहरानको हवाई क्षेत्र नियन्त्रण गरेको दाबी गर्यो, जबकि इरानी सर्वोच्च नेता अयातोल्लाह खामेनीले “इजरायलले युद्ध सुरु गरेको छ। अब यो भाग्न सक्दैन” भनेर प्रत्यक्ष चेतावनी दिए।
विश्वव्यापी चासो: (१५ जुन २०२५):
युद्ध बढ्दै जाँदा, विश्वव्यापी रूपमा चिन्ता बढ्यो। भारतीय शेयर बजारमा गिरावट देखियो र विश्वव्यापी नेताहरूले द्वन्द्वप्रति गहिरो चिन्ता व्यक्त गरे। संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव गुटेरेसले यसलाई “विश्वको लागि खतरनाक मोड” भने र दुई देशहरूलाई वार्ता गर्न आग्रह गरे।
इजरायलको तेहरानमा आक्रमण (जुन १६, २०२५)
इजरायलले इरानको राजधानी तेहरानलाई सिधै निशाना बनाएको थियो। इरानको राज्य प्रसारक IRIB को कार्यालयहरूमा आक्रमण गरिएको थियो, जसले गर्दा उनीहरूको प्रसारण सेवा अवरुद्ध भएको थियो। यसैबीच, इरानले दुई इजरायली F-35 लडाकु विमानहरू पनि खसालेको दाबी गरेको छ।
खामेनीको धम्की र आणविक केन्द्रमा आक्रमण: (जुन १८, २०२५)
इरानी सर्वोच्च नेता खामेनीले अमेरिकालाई चेतावनी दिए कि यदि अमेरिकी सेना इजरायलविरुद्धको युद्धमा सामेल भएमा यसको गम्भीर परिणाम हुनेछ। इजरायलले इरानको इस्फहान प्रान्तमा रहेको आणविक अनुसन्धान केन्द्रमा आक्रमण गर्दा तीन वरिष्ठ इरानी कमाण्डरहरू मारिए।
इरानको क्षेप्यास्त्र शक्ति प्रदर्शन: (जुन १९, २०२५)
यस दिन, इरानले फताह-१ र साजिल जस्ता सुपरसोनिक मिसाइलहरू प्रदर्शन गर्यो, जुन उसले १२ मिनेटमा इजरायल पुग्न सक्ने दाबी गरेको थियो। प्रतिक्रियामा, इजरायलले ६ इरानी एअरबेसमा आक्रमण गर्यो, १५ लडाकु जेट र हेलिकप्टरहरू ध्वस्त पार्यो।
नेतन्याहूको भनाइ र अमेरिकी हस्तक्षेप: (जुन २०, २०२५)
इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहूले भनेका थिए कि “युद्धको समाधान भनेको खामेनीको अन्त्य हो।” इरानका रक्षा प्रमुख घोलाम अली रशिद र सेना प्रमुख अली शादमानी पनि यसै दिन मारिएका थिए। अमेरिकाले खामेनीको हत्या गर्ने इजरायली योजनालाई भिटो गरेको थियो।
अमेरिकाको युद्धमा प्रवेश : (जुन २१, २०२५)
यस दिन, अमेरिका युद्धमा प्रत्यक्ष रूपमा संलग्न भयो। अमेरिकी सेनाले इरानको फोर्डो, नातान्ज र इस्फहान आणविक अड्डाहरूमा B-2 स्टिल्थ बमवर्षक र टोमाहक मिसाइलहरू प्रयोग गरेर आक्रमण गर्यो। प्रतिक्रियामा, इरानले खाडीमा रहेका अमेरिकी अड्डाहरूलाई लक्षित गर्ने धम्की दियो।
लामो युद्ध र ठूला आक्रमणहरूको तयारी: (जुन २२, २०२५)
इजरायली सेनाले लामो अभियानको तयारी गर्न थाल्यो। इरानले इजरायलको सोरोका अस्पतालमा आक्रमण गर्यो, जसले गर्दा ठूलो विनाश भयो। इजरायलले अरक रिएक्टरमा आक्रमण गर्यो। अमेरिकाले इरानको आणविक कार्यक्रम नष्ट भएको दाबी गर्यो, जबकि इरानले त्यहाँबाट आफ्नो युरेनियम भण्डार पहिले नै हटाइसकेको दाबी गर्यो।
इरानले बदला र आणविक कार्यक्रममा क्षति : (जुन २३, २०२५)
इरानले इजरायलको स्टक एक्सचेन्ज र अन्य महत्वपूर्ण लक्ष्यहरूमा क्षेप्यास्त्र प्रहार गर्यो। इजरायलले याज्दमा रहेको इरानको क्षेप्यास्त्र मुख्यालय ध्वस्त पार्यो। अमेरिकी उपराष्ट्रपति जे.डी. भान्सले भने कि यी आक्रमणहरूले इरानको आणविक कार्यक्रमलाई वर्षौं पछाडि धकेलिएको छ।
युद्धविरामको घोषणा: (जुन २४, २०२५)
जुन २३-२४ को मध्यरातमा, इरानले कतारमा रहेको अमेरिकी हवाई अड्डामा आक्रमण गर्यो, त्यसपछि इजरायलले पनि इरानविरुद्ध बदला लियो। यस समयमा कतारको मध्यस्थतामा दुई देशहरू बीच युद्धविराम वार्ता सुरु भयो। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो सामाजिक सञ्जालमा घोषणा गरे कि इरान र इजरायल १२ दिनको युद्ध पछि युद्धविराममा सहमत भएका छन्। यो सम्झौता ६ घण्टा पछि लागू भयो, जसले मध्यपूर्वमा व्याप्त ठूलो तनावलाई कम गर्यो।
