आज साउने सङ्क्रान्ति देशभर मनाइँदै
काठमाडौं। सौरमासअनुसार साउन १ गते मनाइने साउने (कर्कट) सङ्क्रान्ति पर्व आज देशभर विविध धार्मिक र सांस्कृतिक गतिविधिसहित मनाइँदैछ। सूर्यले मिथुन राशिबाट कर्कट राशिमा प्रवेश गर्ने पहिलो दिनलाई साउने सङ्क्रान्तिका रूपमा मनाउने प्राचीन परम्परा रहेको छ। यही दिनदेखि सूर्य दक्षिण दिशातर्फ गमन गर्ने भएकाले दक्षिणायनको प्रारम्भ पनि यही दिनबाट हुन्छ।
असार महिनाभर खेतमा व्यस्त रहने किसानहरू साउन १ गते आफन्तजनसँग भेला भई रमाइलो गर्ने परम्परा रहेको छ। यस दिन विशेषगरी लुतो फाल्ने चलन छ। हिलोमैलोका कारण लाग्ने छालासम्बन्धी रोग निवारणका लागि लुतो फाल्ने परम्परा रहिआएको हो।
कागभलायो, कुकरडाइनो, लुतेझार, पानीअमला, कागती, अम्बा, नासपातीजस्ता वनस्पति प्रयोग गरी ‘कण्डारक’ नामक राक्षसको पूजा गरिन्छ र अगुल्टो फालिन्छ। यस क्रममा ढोका बन्द गर्ने, नाङ्लो ठटाउने, शङ्ख फुक्ने र घण्ट बजाउने चलन widespread रहेको छ।
साउन महिनालाई भगवान् शिवको प्रिय महिना मानिने भएकाले यो महिनाभर भक्तजन शिवको पूजा गर्छन्। महिलाहरू हरियो चुरा, हरियो र रातो पहिरनमा सजिएर विशेष धार्मिक आस्था प्रकट गर्छन्। बजारमा हरियो चुरा र कपडाको माग उच्च देखिएको छ।
साउने सङ्क्रान्तिका अवसरमा देशका विभिन्न भागमा विशेष स्नान, दान र पूजाका कार्यक्रम भइरहेका छन्।
